03-06-2022

Terug in de tijd: een korte geschiedenis van de smart fortwo

In deze SHARE NOW mini-reeks hebben we teruggeblikt op de verhalen achter enkele van de meest iconische auto's in ons wagenpark. Van de MINI tot de BMW i3, we hebben ons verdiept in de mensen en de unieke omstandigheden die deze auto's zo baanbrekend maakten als ze waren.

In deze nieuwste aflevering van 'Terug in de tijd' duiken we diep in een van de meest unieke auto's ooit gemaakt, met een van de meest bizarre oorsprongsverhalen in de autogeschiedenis. De originele microcar van smart heeft ook een grote rol gespeeld in de geschiedenis van SHARE NOW. Hier volgt een korte geschiedenis van de smart fortwo.

Het begon allemaal met... horloges

Het verhaal van hoe de smart tot stand is gekomen, begint helemaal niet bij een autofabrikant. Het begint bij een horlogemaker. Het bedrijf achter Swatch, het zeer personaliseerbare horlogemerk, begon al in 1982 te werken aan een idee om een auto te bouwen. De toenmalige CEO van Swatch, Nicolas Hayek, wilde een auto maken die net zo personaliseerbaar was als de horloges. Ze noemden het de Swatchmobiel. De naam bleef niet hangen, maar Hayek begon het idee aan autofabrikanten voor te leggen en in juli 1991 had hij een deal gesloten.

...

Van Volkswagen tot Daimler-Benz

SMH, het bedrijf achter de horloges van Swatch, sloot in de zomer van 1991 een overeenkomst met Volkswagen om de ontwikkeling van deze nieuwe 'Swatchmobiel' te delen. Het project stuitte echter vrijwel vanaf het begin op een struikelblok. VW installeerde Ferdinand Piëch als nieuwe CEO in 1993 en het gerucht deed de ronde dat Piëch van plan was het project te laten vallen. Hayek begon het idee aan andere fabrikanten voor te leggen. Fiat en Renault lieten het afweten, maar Daimler-Benz AG (nu Mercedes-Benz Group AG) wilde wel en er werd een overeenkomst gesloten.

De geboorte van smart

In maart 1994 waren SMH en Daimler-Benz een samenwerkingsverband aangegaan voor het project en werd de oprichting van Micro Compact Car AG aangekondigd op het hoofdkantoor van Mercedes-Benz in Stuttgart. Er werden drie mededirecteuren geïnstalleerd om het bedrijf te leiden: Johann Tomforde, een Daimler-Benz ontwerper en ingenieur, Christoph Baubin, een financiële expert van Daimler-Benz, en Hans Jürg Schär, de marketingman achter de beroemde Swatch-campagnes uit de jaren tachtig. Zij bedachten de naam smart, die stond voor Swatch Mercedes Art. De afkorting werd al enige tijd intern gebruikt en was blijven hangen.

De smart fortwo wordt geïntroduceerd

De eerste generatie van de smart, intern aangeduid als de W450 maar op de markt gebracht als de smart fortwo, werd geïntroduceerd op de Autosalon van Parijs van 1998. Later dat jaar werd de microcar met succes geïntroduceerd in negen Europese landen. Met een lengte van slechts 2,5 meter was de smart fortwo de ultieme stadsauto om zich in krappe ruimtes te wringen en hij werd beroemd omdat hij loodrecht kon parkeren op plaatsen die bedoeld waren voor parallel parkeren. Het oorspronkelijke ontwerp zou tot 2007 in productie blijven, maar was niet bepaald een commercieel succes.

De reeks smart auto's breidt uit

De eerste generatie van de smart fortwo heeft in steden in heel Europa de aandacht op zich gevestigd, maar was commercieel gezien een beetje een flop. De tweede generatie smarts, die niet alleen een nieuwe en verbeterde fortwo omvatte, maar ook een roadster met achterwielaandrijving en een versie met vier zitplaatsen, die toepasselijk de forfour werd genoemd, bracht daar verandering in. De uitbreiding was echter niet genoeg om het merk weer winstgevend te maken. Volgens rapporten verloor Smart GmbH van 2003 tot 2006 bijna vier miljard euro. Smart GmbH werd uiteindelijk geliquideerd en de activiteiten werden overgenomen door DaimlerChrysler.

Autodelen en de wedergeboorte

De originele smart fortwo was zijn tijd misschien te ver vooruit om een commercieel succes te worden, maar dankzij een paar nieuwe innovaties stond de OG microcar op het punt om zijn comeback te maken. In 2007 werd in Londen begonnen met het formeel testen van een gloednieuwe, volledig elektrische smart fortwo ED. In 2009 was hij wereldwijd op 18 markten verkrijgbaar. De baanbrekende deelautodienst car2go breidde het bereik van smart uit tot 26 steden in Europa, Noord-Amerika en China. Inmiddels waren ook een elektrische smart forfour en een cabrioversie van de smart fortwo leverbaar.

smart gaat oostwaarts naar China

Tegen het einde van het vorige decennium hebben autodeeldiensten zoals car2go en vervolgens SHARE NOW smart cars naar inwoners van steden gebracht, maar het merk was klaar voor het volgende hoofdstuk in zijn geschiedenis. In 2019 ging Mercedes-Benz een samenwerking aan met de Chinese firma Zhejiang Geely Holding Group om smart Automobile Co, Ltd op te richten. Het doel was om in China smart auto's te produceren die wereldwijd op de markt zouden worden gebracht. De organisatie, met hoofdkantoor in Ningbo, heeft duidelijk grote visies voor de toekomst. Op de IAA 2021 werd de smart concept #1 onthuld, die er net zo futuristisch uitziet als de eerste fortwo.

Net als alle andere auto's in deze 'Terug in de tijd' reeks heeft de originele smart fortwo, en de modellen die als inspiratiebron hebben gediend, de auto-industrie voorgoed veranderd en daarom verdient hij het om in onze portfolio als icoon te worden opgenomen. De smart fortwo was misschien niet zo'n meesterwerk van moderne techniek als de BMW i3, of een culturele klassieker die klasse en zelfs generaties overstijgt, zoals de MINI, maar de smart fortwo heeft wel de manier veranderd waarop we in onze steden tegen auto's aankijken. Hij vormde de inspiratie voor het autodeelmodel dat we vandaag de dag zien bij SHARE NOW. Hij heeft de manier veranderd waarop mensen denken over stedelijke mobiliteit, over wat een auto kan zijn. Voor altijd onmiddellijk herkenbaar en schattig, dat is onze smart auto.